Elektryczne ciężarówki – utopia czy przyszłość?

Ponad 70% emisji transportowych w UE pochodzi z transportu drogowego, w tym aż 27% dotyczy pojazdów ciężkich, do których zaliczamy ciężarówki, autobusy i autokary. Niestety transport jest sektorem, w którym emisje wciąż rosną, dlatego Komisja Europejska, opracowując Europejski Zielony Ład i pakiet „Fit for 55”, stopniowo zwiększa cele redukcji emisji w transporcie drogowym.

Istnieje wiele innowacji, które mogą przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w branży transportowej. Jedną z nich są pojazdy hybrydowe i elektryczne. W 2023 roku w Unii Europejskiej zarejestrowano 5279 elektrycznych samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t. W Polsce mamy ich niewiele ponad 100.

Na rynku elektrycznych ciężarówek pojawia się coraz więcej producentów, którzy oferują różnorodne modele dostosowane do potrzeb transportowych np.:

• Tesla: Model Tesla Semi, zaprezentowany przez Elona Muska, zyskuje na popularności dzięki imponującym osiągom, długiemu zasięgowi oraz zaawansowanej technologii.
• Mercedes-Benz: seria eActros to elektryczne ciężarówki, które są już dostępne na rynku i oferują różne konfiguracje dla różnych zastosowań transportowych.
• MAN: MAN eTGE oraz MAN eTrucks to elektryczne rozwiązania, które są dostosowane do potrzeb transportu miejskiego i regionalnego.
• Volvo: elektryczne modele FH Electric, FM Electric, FMX Electric, FE Electric i FL Electric
• Scania: Scania oferuje elektryczne ciężarówki do transportu miejskiego, które są dostosowane do wymogów pracy w obszarach o niskiej emisji.
• BYD: chińska firma BYD produkuje elektryczne ciężarówki, które są popularne w wielu krajach, zwłaszcza w Azji i Ameryce Północnej.
• Peterbilt: Model Peterbilt 579EV
• Freightliner: Model eCascadia projektowana z myślą o długodystansowym transporcie.
• Nikola: Nikola Motors, chociaż bardziej znana z rozwoju pojazdów zasilanych wodorem, również planuje elektryczne ciężarówki, takie jak Nikola Tre.
• Iveco: Model Iveco e-Daily to elektryczna wersja popularnej serii pojazdów dostawczych, dostosowana do potrzeb transportu miejskiego.

Częścią działań mających na celu wsparcie transformacji transportu na bardziej zrównoważony i ekologiczny jest program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej związany z dopłatami do elektrycznych ciężarówek w Polsce, o nazwie: „Wsparcie zakupu lub leasingu pojazdów zeroemisyjnych kategorii N2 i N3”. Europejski Bank Inwestycyjny zaakceptował ów program, na dotacje zostanie przeznaczone łącznie 2 mld zł.

Celem programu jest promowanie użycia elektrycznych pojazdów ciężarowych, przyczyniając się do redukcji emisji CO2 i poprawy jakości powietrza. Dopłaty mogą wynosić od kilku do kilkudziesięciu procent wartości pojazdu, w zależności od jego parametrów technicznych i przeznaczenia. Aby skorzystać z dopłat, przedsiębiorcy muszą spełnić określone warunki, takie jak rejestracja pojazdu na terenie Polski oraz prowadzenie działalności gospodarczej.

Akceptację Europejskiego Banku Inwestycyjnego uzyskały również dwa inne programy wsparcia, które powinny zostać uruchomione w niedługim czasie, a obejmujące rozwój publicznych stacji ładowania dla ciężkiego transportu oraz budowę i rozbudowę sieci elektroenergetycznych dla stacji ładowania dużej mocy.

Ministerstwo Infrastruktury przygotowało projekt ustawy wprowadzający unijną dyrektywę 2022/362 o opłatach drogowych, uzależniającą wysokość opłat drogowych od poziomu emisji CO2 pojazdu. Jeśli projekt zostanie przyjęty, w ramach elektronicznej opłaty drogowej, kierowcy będą opłacać następujące trzy składowe elementy: opłatę infrastrukturalną (różnicowana wg klasy EURO pojazdu), opłatę za emisję CO2 (w zależności od klasy emisji CO2) oraz opłatę za zanieczyszczenie powietrza (różnicowaną wg klasy emisji EURO).

Czy nowe przepisy zachęcą przewoźników do zakupu nowych, bardziej ekologicznych ciężarówek? Czas pokaże. Nie ulega wątpliwości, że jest to niezwykle kosztowne i ambitne wyzwanie dla całej branży.

Autorka: Wioletta Mazur