E-toll – co warto dziś wiedzieć

Minął już pierwszy miesiąc obowiązywania nowych stawek e-TOLL dla kierowców autobusów oraz pojazdów  o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony, poruszających się płatnymi odcinkami polskich dróg. Możemy zatem krótko podsumować, jaki wpływ wywarła kolejna podwyżka na sumaryczne koszty transportu i jakie zmiany będą implementowane w najbliższym okresie przez Ministerstwo Infrastruktury.

Jak informowaliśmy już we wrześniu minionego roku, w listopadzie sieć dróg krajowych objętych elektronicznym systemem poboru opłat rozrosła się o blisko 50% - do obecnych 3620 km dołączyło kolejne 1600 km autostrad i dróg ekspresowych. Zaraz po rozszerzeniu sieci, organy ustawodawcze zaplanowały kolejne zmiany w e-TOLL w 2025 roku, wprowadzając kryterium uzależniające wysokość stawek od klasy emisji CO2 pojazdu, zgodnie z dyrektywami UE.

Na strukturę opłaty elektronicznej każdego kilometra wchodzą trzy główne składowe:

•  opłata infrastrukturalna – funkcjonująca obecnie;
•  opłata z tytułu kosztów zewnętrznych, obliczanych na podstawie emisji CO2 pojazdu - całkowicie nowa opłata wynikająca bezpośrednio z dyrektywy UE 2022/362;
•  opłata z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanych ze względu na zanieczyszczenie powietrza - kolejna nowa opłata, również wynikająca ze wspomnianej dyrektywy.

W założeniach ministerialnych notujemy różnicowanie wysokości opłat: infrastrukturalnej i zanieczyszczenia powietrza ze względu na klasę emisji EURO. Pobór opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych jest definiowany pięcioma klasami emisji CO2. Nałożony został z tego tytułu obowiązek przekazywania do rejestru Systemu Poboru Opłaty Elektronicznej Krajowej Administracji Skarbowej nowych informacji o indywidualnej emisji CO2 pojazdu, stanowiącej całkowicie nowe kryterium analizy kosztów.

W strukturze wprowadzonych dodatkowych opłat zawarto ustawową podwyżkę inflacyjną, która oznacza dostosowanie ich do wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, co ma dodatkowy wpływ na koszty przejazdu każdego kilometra. Z początkiem grudnia 2024 r. opublikowano komunikat ministerstwa infrastruktury w sprawie wysokości stawek opłaty elektronicznej na rok 2025, które zostały podniesione powyżej 3% w stosunku do minionego roku.

W 2025 roku istotna dla przewoźników drogowych stała się dodatkowo kategoria drogi, którymi dokonują dostaw. Opłata e-TOLL na autostradzie lub drodze ekspresowej będzie inna, niż w przypadku dróg krajowych ruchu przyspieszonego, czy głównych.

Określenie stawek za e-TOLL jest możliwe po rejestracji pojazdu w jednej z pięciu obowiązujących klas emisji CO2:

•  klasa 1 – 95% i więcej współczynnika emisji odniesienia do CO2;
•  klasa 2 – 92% i więcej współczynnika emisji odniesienia do CO2;
•  klasa 3 – 50% i więcej współczynnika emisji odniesienia do CO2;
•  klasa 4 – poniżej 50% współczynnika emisji odniesienia do CO2;
•  klasa 5 – pojazdy bezemisyjne.

Pomimo faktu, że projekt przewiduje 6-miesięczne vacatio legis dla wejścia w życie ustawy, związane z wdrożeniem informatycznym w KAS, koszty e-TOLL i wysokość kar są już obowiązujące. Wartą odnotowania jest informacja, iż koszt przejazdu kilometra drogą krajową nie może przekroczyć 2 PLN.

Autor: Mirosław Koczar